06 januari 2012

Op ontdekking in het land der schone kunsten (deel 10)

Het wordt nog eens tijd om een stapje in de wereld der kunsten te wagen. Na een lange afwezigheid is het nodig om onze neus nog eens in de schilderwerken te steken. Of laat ik beter stellen dat onze ogen nog eens een portie schoonheid verdienen. 

Na het bezoek aan de Moulin Rouge (absoluut niet om de rede die u nu durft te denken, tsss) waar we na lang zoeken in Parijs eindelijk de heer Henri de Toulouse-Lautrec konden vinden, kreeg ik een brief toegestuurd van een Nederlander die zijn werken maar al te graag eens wou voorstellen. Vincent Van Gogh (Ik hoop dat zijn broer Theo ondertussen wel al gezegd heeft dat ze bij hem op zolder staan, want we willen natuurlijk niet op een slecht moment langskomen uiteraard). Een belletje geven hoefde we niet te doen, vermelde hij nog in de ps op zijn brief, iets ivm zijn oor of zoiets. Anyways, laat ons maar gauw in onze luchtballon springen en hups we zijn er mee weg. 


Hij staat ons al mooi op te wachten en begint meteen van zijn oor te maken. We kunnen enkel 'Gaugain', 'verreknogantoe' en 'cafébazin' opvangen. Ik probeer hem af te leiden en vraag meteen naar wat meer informatie over zijn schone kunsten en hoe alles begon.

Vincent werd geboren in Zundert in het jaar 1853. Het gezin Van Gogh telde zes kinderen, waaronder dus ook zijn favoriete broer, den Theo. Deze zou een belangrijke rol in zijn leven leiden tot aan zijn dood. Vincent beleefde een rustige, normale kindertijd. Hij ging naar school en begon als zestienjarige te werken in de kunsthandel 'Goupiel & Cie' waar nonkel, weliswaar ook Vincent genaamd, een partner van was. Daar vergaarde hij zijn kennis van Beeldende kunsten. (Al zou het wel duren tot zijn 27ste vooraleer hij daadwerkelijk met schilderen begon.) Flink werken moet ie daar niet gedaan hebben, want enkele jaren later werd hij aan de deur gezet. Om toch geld in het laatje te kunnen brengen, probeerde hij het als prediker en leraar in een kostschool. Dit werd tevergeefs ook geen groot succes. En na nog wat andere niet-geslaagde pogingen tot het verdienen van geld, ging hij uiteindelijk op het deurtje kloppen bij zijn broer, den Theo. Deze moedigde hem aan om kunstenaar te worden. "Schilder mijn broer, schilder." En zo geschiedde.

Van Gogh trok van hier naar daar en van daar naar ginder. Dat verhuizen had ook een invloed op zijn schildertechnieken. Waardoor we eigenlijk zijn actieve jaren kunnen verdelen in periodes. De Hollandse periode, de Parijse periode en de periode in het Zuiden.

We zullen aanvangen met het begin, de Hollandse periode. Hij liet zich inspireren door de landelijke omgeving waar hij toen verbleef, en de plaatselijke boerenbevolking. Eerst maakte hij vooral studies, kopies van voorbeelden en wou hij een techniek eigen maken. Toen het schilderen zijn voornaamste hoofddoel werd, kapte hij met de studies en ging meteen voor het echte grote werk met als doel ze te verkopen.

De aardappeleters, 1885 (olieverf op doek)

Zelfportret, 1887
Hij moet zin hebben gehad in iets nieuws, want hij verliet Nederland en trok naar Parijs. Toevallig woonde daar ook zijn broer, den Theo, en zo had ie meteen een onderdak, in de buurt van Montmartre dan nog wel. Theo werkte in het Parijse filiaal van de kunsthandel 'Goupiel &  Cie' en ondersteunde Vincent al een tijdje financieel, want een leven van een kunstschilder is nu eenmaal niet het leven gedrapeerd in luxe. In Parijs kwam Vincent in contact met het Impressionisme en tijdsgenoten (uiteraard, want een tijdsballon als wij hadden ze toen nog niet) Gaugain, Pissaro, Toulouse (zal via hem dus van ons te weten zijn gekomen, de snoodaard) en Seurat oa. "Puntjes," riep Vincent "vanaf nu schilder ik in puntjes." En zo liet hij zich in Parijs een nieuwe techniek bevallen, het Pointillisme. Alles werd ook wat lichter van kleur en zijn interesse ging uit naar portretten. Zijn eerste aanschaffing was een spiegel en zijn liefste model werd zichzelve. "Om te oefenen," voegde hij er zelf nog vlug bij dat laatste bij.

Uitgeput van al dat schilderen, puntjes/streepjes zetten en die drukte van het stadsleven, vertrok hij naar het zuiden, het heerlijke Provence. De geur van lavendel, de warmte van de zon ... heerlijk zei hij bij zichzelve. Maar alleen is ook maar alleen, dus Paul Gaugain die mocht gewoon mee.
Van Gogh die nu tot een volwaardig kunstschilder was gegroeid met een eigen stijl, werd nog steeds financieel en mentaal ondersteund door den Theo. En omdat hij even hard overtuigd was van Vincent's kunnen liet hij de schilderijen naar hem toesturen. "Vincent, dit, mijn broer, is een grote bijdrage tot de moderne kunst, vriend." 
Ondertussen groeide de vriendschap tussen Van Gogh en Gaugain. Ze schilderden samen, ze discussiërden samen, ze grapten en grolden samen, ... in het gele huis in Arles. Maar spanningen waren niet ver af. En hun vriendschap zwakte af, mede door de waanzinsaanvallen die sporadisch optraden. In één van deze aanvallen in een hoogoplopende ruzie bedreigde Vincent Paul met een scheermes, (Tot op heden zijn de details niet duidelijk van dit gebeuren. Al veel verschillende verhalen gelezen. Maar ik houd het op het meest bekende verhaal.) maar sneed zijn eigen oor af. Uit angst voor zijn eigen verwarde aanvallen liet hij zich vrijwillig opnemen in een psychiatrische instelling om zo zijn leven terug op de juiste rails te brengen. Hier verbleef hij ongeveer een jaar en richtte zijn atelier in zijn kamer op, waar hij een 150tal van zijn werken schilderde. Deze stuurde hij op naar den Theo, die hem beloofde ze te verkopen. 

Na zijn opname ging hij terug naar Parijs en bezocht zijn broer. Daar ontdekte hij dat al zijn schilderijen nog op de zolder stonden. Dit was een teleurstelling teveel voor Vincent. Niet veel later liep hij een korenveld in en schoot zichzelf in de borst. Hij strompelde terug naar zijn kamer en overleed twee dagen later aan zijn verwondingen in het bijzijn van zijn broer. Vincent Van Gogh stierf op 29 juli 1890. 

In die tien jaar van zijn schilderkunst, schilderde hij ongeveer 900 werken op doek en 1000 op papier. Hij liet ook een heel pak aan brieven na (de meeste gericht aan zijn broer). 

Anderhalf jaar na de dood van Vincent, stierf ook zijn broer. Theo's vrouw moest zien rond te komen en vestigde zich terug in Nederland waar ze begon aan de verkoop van haar schoonbroer's werken. Jammer genoeg heeft Van Gogh nooit de vruchten mogen plukken van zijn eigen werk ... 

Korenveld met kraaien (één van zijn laatste werken)

Tot een volgende vlucht, 
uw kunsttrawant,
Ine

Geen opmerkingen:

Een reactie posten