Ik heb mijn eindwerk van het middelbaar eindelijk teruggevonden. Hoezee! 'Kunst door Gehandicapten' (thema was dus gehandicapten en ging zeer breed (van bepaalde films, tot sporten voor gehandicapten tot specifieke zorg tot ...)). En toen we de lijst met keuzes kregen twijfelde ik uiteraard niet toen ik kunst zag staan. In mijn eindwerk had ik het over onder andere Van Gogh, Monet, Renoir, Scholte, Goltzius, Wolfli, de Toulouse-Lautrec, ... en Frida Kahlo.
Onze trektocht met de kleurrijke luchtballon vertrekt vandaag naar deze laatste. Een Mexicaanse dame. Een kunstenares waar ik veel bewondering voor heb. Om niet te zeggen enorm veel. Een straffe madam! Magdalena Carmen Frieda Kahlo Calderón werd geboren op 6 juli 1907 in Coyoacán.
Op zesjarige leeftijd kreeg zij polio en werd genoodzaakt negen maanden lang in bed te blijven. Maar de herstelling ging moeizaam. Haar rechterbeen bleef erg dun en de groei van haar voet bleef achter. Intensieve fysiotherapie hielp echter niet en ze ging dus licht kreupel het leven door. In die slechte periode op nog jonge leeftijd kreeg zij enorme steun van haar familie. Haar vader, een fotograaf, leerde haar de camera's te bedienen, foto's te ontwikkelen, te retoucheren en in te kleuren. Dat laatste was uiteraard zeer nuttig voor haar latere schilderkunst.
In 1922 bezocht Frida de 'Escuela Nacional Preparatoria', een school met strenge toelatingseisen die als voorbereiding diende op een universitaire studie. Haar grote interesse was natuurwetenschappen. Ze droomde ervan arts te worden. Deze droom werd in 
1925 in duizenden stukken geslagen door een tweede tragische gebeurtenis. kort nadat ze met een jeugdvriend de schoolbus ingestapt was, botste deze met een tram. Kahlo raakte zwaar gewond. Haar lichaam werd doorboord door een ijzeren staaf (doorheen bekken, maag en vagina). Ze brak sleutelbeen, twee ribben, rechterbeen, rechtervoet en rug (op drie verschillende plaatsen). Weer een lange periode van bedrust. Door de verveling tijdens het herstel begon ze haar eigen leed af te beelden. "Ik dacht energie genoeg te hebben om iets anders te doen dan te studeren, arts te worden. Zonder er verder veel aandacht op te vestigen, begon ik te schilderen." Het zware ongeluk maakte Kahlo tot de kunstenares die ze was. Heel haar leven heeft ze afgezien door de terugkerende pijn als gevolg van de twee tragische gebeurtenissen. Ze onderging tweeëndertig operaties, kreeg drie miskramen, haar been werd geamputeerd vanaf de knie en ze werd afhankelijk van morfine tegen de alsmaar terugkerende pijn. Op zevenenveertigjarige leeftijd stierf ze aan een zware longontsteking.
Frida Kahlo maakte vooral zelfportretten. Ze had een spiegel aan haar bed geplaatst zodat ze zichzelf kon zien. "Ik schilder mezelf omdat ik veel tijd alleen doorbreng en omdat ik de persoon ben die ik het beste ken." Haar zelfportretten hielpen haar een identiteit te vinden, een beeld van haar eigen persoonlijkheid. Ze kijkt de toeschouwer steeds aan met een blik dat geen enkel gevoel verraadt. Ze schilderde zichzelf in een decor van lege, koude ruimten of van weidse, lege landschappen die haar eenzaamheid weergaven. Als ze zich afbeeldde in het gezelschap van dieren, is ze net een klein kind dat geborgenheid zoekt. Elk zelfportret heeft een betekenis (verwijzend naar haar (nogal speciale) relatie met haar man (kunstenaar) Diego Rivera, haar lichamelijke toestand, haar wereldbeeld en levensfilosfie). Dankzij haar levenslust en wilskracht kon ze leven en werken. "Ik ben niet ziek. Ik ben gebroken. Maar zolang ik kan schilderen ben ik blij dat ik leef. Ik steek de draak met de dood en lach erom zodat hij niet beter van mij wordt." (Ik vind dit persoonlijk een sterke en schone uitspraak. Zoals eigenlijk de meeste van haar quotes.) 
In de 'Gebroken zuil' (zie foto) geschilderd in 1944 schilderde ze wat er met haar lichaam en haar geestelijke toestand gebeurde. Haar gezicht met de typische wenkbrauwen drukt als een masker haar eenzaamheid uit (zo ook de achtergrond; een uitgedroogd en verlaten landschap). Met dit werk wilde ze de toeschouwers choqueren en confronteren met haar situatie. "Ze denken dat ik een surrealist ben. Maar ik schilder geen dromen of nachtmerries. Ik schilder mijn eigen realiteit."
De gebroken zuil staat symbool voor haar kapotte ruggengraat (waar ze een ijzeren korset voor moest dragen). De spijkers, de tranen, het opengereten lichaam staan allemaal symbool voor haar ondraaglijke pijn.
Ik vind Kahlo een enorm moedige en wilskrachtige vrouw. Na alles wat ze heeft doorstaan zette ze voort. Een vrouw om een voorbeeld aan te nemen. En ik was jammer genoeg (djutoch *kijkt sip*) te laat voor de tentoonstelling in de Bozar.
"Feet, why do I need them if I have wings to fly?"
Kunstige groetjes,
uw liefhebbende kunstgabber.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten